Układ oddechowy

Tlen jest niezbędny do życia i prawidłowego funkcjonowania ustroju.

Układ oddechowyPodstawowa funkcja układu oddechowego to stałe dostarczanie tlenu do komórek organizmu i stałe usuwanie dwutlenku węgla. Organizm człowieka jest w stanie przeżyć do kilku dni bez wody, natomiast bez tlenu zaledwie kilka minut. Z powodu znikomych rezerw tlenu organizm jest zmuszony dostarczać go na bieżąco. W tym procesie ściśle współpracują ze sobą układ oddechowy i krążenia. Stały dostęp tlenu umożliwia podtrzymywanie funkcji życiowych komórek oraz wytwarzanie energii.
Ruchy klatki piersiowej umożliwiają zmianę objętości płuc i transport powietrza. Tlen dostaje się przez drogi oddechowe do płuc, gdzie odbywa się wymiana gazowa z krwią.

Drogi oddechowe umownie dzielą się na górne i dolne połączone ze sobą anatomicznie i funkcjonalnie. Górne drogi oddechowe to jama nosowa i połączone z nią zatoki przynosowe, gardło oraz krtań. Poniżej znajdują się dolne drogi oddechowe obejmujące tchawicę, oskrzela dzielące się na gałązki oskrzelowe oraz płuca.

Na jakość wentylacji płuc mogą mieć wpływ różne czynniki, m. in. zmiany chorobowe w obrębie klatki piersiowej czy płuc, jak również sposób oddychania. Na głębokość naszego oddechu pozytywnie wpływa
umiarkowany wysiłek fizyczny. Pod wpływem wysiłku fizycznego zwiększa się wentylacja płuc. Podczas spoczynku wynosi ona 5-6 l/min, a podczas wysiłku może się zwiększyć nawet do 200 l/min. Wynika
to ze zwiększonej pracy mięśni oddechowych – przy maksymalnym wysiłku mogą one wykorzystywać nawet 20% całego tlenu zużywanego przez organizm. Wzrost wentylacji płuc jest zauważalny już na początku wysiłku fizycznego i wzrasta w miarę jego kontynuowania. Rodzaj wysiłku warunkuje zmiany w obrębie sposobu oddychania. Ćwiczenia wykonywane kończynami dolnymi powodują zwiększenie wentylacji poprzez pogłębienie oddychania, natomiast ćwiczenia wykonywane przy użyciu kończyn górnych przyspieszają i spłycają oddech. Z kolei umiarkowany wysiłek fizyczny wywołuje pogłębienie oddechów, bez zwiększenia ich częstotliwości. Wysiłek o większym natężeniu powoduje natomiast
zwiększenie częstotliwości oddechów bez ich pogłębienia.

Z punktu widzenia inhalacji najkorzystniejsze jest wykonywanie umiarkowanych ćwiczeń z wykorzystaniem kończyn dolnych.